Metoda na dłużników?

Obecne przepisy nie chronią wystarczająco wykonawców w procesie budowlanym. Na dodatek inwestorzy wykorzystują silną pozycje zamawiającego i często celowo zwlekają z zapłatą za wykonane usługi. Mimo naliczania karnych odsetek praktyka ta okazuje się nieraz dla płatnika bardziej korzystna niż korzystanie z kredytu. Wykonawców najczęściej nie stać na kredytowanie inwestora, a dochodzenie swoich praw wielokrotnie jest uciążliwe lub wręcz niemożliwe.
Do podkomisji budownictwa w sejmowej Komisji Infrastruktury trafił projekt ustawy mającej zapobiegać takim praktykom. Projekt zasadza się na stworzeniu dla przedsiębiorców instrumentu prawnego, który uprawniałby do żądania gwarancji budowlanej od zamawiającego. Gwarancja płatności budowlanych miałaby za zadanie wzmocnienie pozycji wykonawcy w sytuacji przetargowej, a jednocześnie zdejmowałaby z niego ryzyko niewypłacalności zamawiającego. Byłoby to także narzędzie chroniące przed nieuczciwymi kontrahentami. Wykonawca sam decydowałby o chwili żądania i wysokości gwarancji, biorąc pod uwagę stopień ryzyka oraz solidność kontrahenta.
Podstawowym uprawnieniem wykonawcy, w razie braku żądanej gwarancji, jest wstrzymanie się od wykonywania robót i oddanie obiektu, co zwalnia go od konieczności ponoszenia odpowiedzialności z tytułu ryzyka za szkody wynikłe na terenie budowy. Następnie wykonawca może domagać się zapłaty wynagrodzenia w trybie art. 639 KC, bądź odstąpić od umowy. W obu przypadkach brak gwarancji stanowi okoliczność, za którą odpowiada zamawiający, co umożliwia wykonawcy zarówno dochodzenie wynagrodzenia, jak i odszkodowania.

Projekt ustawy o gwarancji płatności budowlanych

art. 1
Ustawę stosuje się do umów, których przedmiotem jest wykonywanie robót budowlanych w rozumieniu przepisów prawa budowlanego.

art. 2
§ 1. Gwarancji płatności budowlanych udziela się w celu zabezpieczenia terminowej zapłaty za wykonanie robót budowlanych.
§ 2. Gwarancją płatności budowlanych jest gwarancja bankowa lub poręczenie banku udzielone wykonawcy robót budowlanych na zlecenie zamawiającego wykonanie tych robót.
§ 3. Gwarancją płatności budowlanych może być także gwarancja Skarbu Państwa udzielona wykonawcy robót budowlanych na warunkach i w trybie przewidzianym dla gwarancji naprawienia szkód powstałych z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez przedsiębiorstwa państwowe, jednostki samorządu terytorialnego, organy administracji państwowej lub podmioty gospodarcze, w których Skarb Państwa posiada większość udziałów lub akcji, umów związanych z realizacją przedsięwzięć inwestycyjnych.
§ 4. Komisja Nadzoru Bankowego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki udzielania gwarancji płatności budowlanych przez banki.

art. 3
§ 1. Nie można przez czynność prawną wyłączyć ani ograniczyć prawa do żądania gwarancji płatności budowlanych.
§ 2. Wypowiedzenie umowy spowodowane żądaniem gwarancji płatności budowlanych jest bezskuteczne.

art. 4
§ 1. Wykonawca robót budowlanych może w każdym czasie żądać od zamawiającego gwarancji do wysokości ewentualnego roszczenia z tytułu wynagrodzenia, wynikającego z umowy oraz ze zleceń dodatkowych, powiększonego o 10%.
§ 2. Udzielenie gwarancji nie stoi na przeszkodzie żądaniu dalszych gwarancji do łącznej wysokości określonej w § 1.
§ 3. Koszty udzielonych gwarancji ponosi wykonawca w wysokości powszechnie przyjętej, nie przekraczającej 2% gwarantowanej kwoty, proporcjonalnie do części należnego wynagrodzenia, jaką otrzymał od zamawiającego.

art. 5
§ 1. Jeżeli wykonawca nie uzyska wystarczającej gwarancji w odpowiednim, wyznaczonym przez siebie terminie, uprawniony jest do wstrzymania się od wykonywania robót i oddania obiektu zamawiającemu.
§ 2. Po wyznaczeniu na piśmie dodatkowego terminu do udzielenia gwarancji i jego bezskutecznym upływie wykonawca uprawniony jest do odstąpienia od umowy z winy zamawiającego
§ 3.. Brak wystarczającej gwarancji stanowi przeszkodę w wykonywaniu robót budowlanych z przyczyn dotyczących zamawiającego i uprawnia wykonawcę do żądania wynagrodzenia na podstawie art. 639 Kodeksu cywilnego.

art. 6
Wykonywanie uprawnień przewidzianych przepisami niniejszej ustawy nie narusza przepisów Kodeksu cywilnego o wykonaniu zobowiązań i skutkach ich niewykonania.

art. 7
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

źródło informacji: Krajowy Związek Pracodawców Budownictwa
.........................................................................................................................................................................
Prosimy Państwa o komentarze do projektu ustawy, doświadczenia i pomysły na rozwiązanie tego trudnego problemu spw@wentylacja.org.pl